Ecea to furno

L. - O furnari, fintantu
esù ka ikhe ti pasta, polèmase ecì,
e furnara ènghize na kai
N. - e rèccie
L. - n'e mbrojessi
ce es èvale apà ste tavle,
o furnari ènghize na piai ola ta fsila
pu ìkhamo pàronta
na ta vali sto furno,
ce t'àvaddhe ec'es sto furno vàscia vàscia
na piakun ola.
Motti espicce cio afse vali ola ta fsila
ka o furno ia puru pronto ...
Ecea to furno, elea
na vali ...
[...]
Enna kais ìtto furno
ka ikhe na riskaldettì
na siri olo to nerò pu to fsomì.
G. - Na termani.
L. - Na termani.
Ce o pulize depoi
m'o skupari fse vasiliske pu mes kampagna,
ma m'u skupari mea,
ka en ìane e skupa pu skùpize [...] ett' oss' essu.
Eskùpize tikane na min enkoddhisi depoi e statti.
N. - O t'ògrenne
L. - e statti sto fsomi
N. - to skupari 't'ògrenne
L. - sto pilai
èkanne a kulumi stin akra.
Intantu ikhes spiccèfsonta esù,
nsigna già ce tàrafse apà ste tavle,
na vujasi mapale e pasta,
allora èbbianne, depoi
ce es embeja ec'es sto furno.
C'èvaddhe,
cio ikhe mia paletta fse tavla mali
allora m'i màneka ce ...
pai c'erti, pai c'erti.
N. - "Nfurna pane".
L. - "Nfurna pane".
Allora in èvaddhe cipau
ce in èvaddhe ecessu
ce [...] t'aloni
pu ikhe o furno, ka san aloni ìane.
Èvaddhe ecessu, depoi èvaddhe i porta
ce allora ìstenne es posto,
depoi es garrasse n'àgui olos o kannò
ka èkanne fse kaloro
ce manumanu depoi finké
en ia kalò ka t'ùsoze fai.
N. - Motti eghèrnane e ruvane,
ka rekulèato, sposte ole te ruvane
L. - ce enfurne ...
e recce.[...] o posto
na min koddhìsune.
G. - Ce enfurne e recce.
L. - Enfurne
[...] recce ce ruvane.
N. - Depoi ...
L. - Ikhe recce ce ruvane.
N. - Nfurne e ruvane ce e recce.
Ibbie depoi ce es èscize.
L. - Ma cie enghizze motti ìsele!
N. - Motti ìsele? Motti ia tremmè
ìkhe n'es escisi!
L. - Si, ma èrkaso essu
èferne te ruvane ...
N. - Erkaso essu ...
L. - en ia sukundu motti e pasta tarassi ...
N. - èferne te ruvane ...
L. - a en èrkato on o furnari,
ka succede kanea prama
ikhe na fonàsis a kristiano pu ikhe o traino,
ka sto nomo pos èkanne.
Na fonàsis ena ka ikhe o ttinò ce ìstinne pronto
ja piaciri na pai ...
- [...] s'ò t'òkanne o piaciri a kristianò -
perkè sandè depoi
dopu ìmisin ora, mian ora ka efsìgnaze e pasta
e' s'ìsoze kai pleo fsomì.
G. - Ka efsìgnaze?
L. - Si.
Fsìgnaze, perké o prozimi
ka fsignazi kanni na vujazi ...
Si.
Sandè en e' ...

Έκαιγαν τον φούρνο

Ο φούρναρης εν τω μεταξύ
εσύ που είχες το ζυμάρι, δούλευες εκεί,
η φουρνάρισσα έπρεπε να κάνει
τα παξιμάδια τα κρίθινα
να τα πλάσει
και να τα βάλει πάνω στις τάβλες,
ο φούρναρης έπρεπε να πάρει όλα τα ξύλα
που είχαμε φέρει
και να τα βάλει στο φούρνο,
και τα' βαζε στο φούρνο σιγά σιγά
για να πιάσουν όλα.
Όταν εκείνος τέλειωνε από το να βάλει όλα τα ξύλα
ο φούρνος ήταν ήδη έτοιμος ...
Έκαιγαν τον φούρνο, έλεγαν
να βάλει ...
[...]
Έπρεπε να κάνεις εκείνον τον φούρνο
και έπρεπε να ζεσταθεί
για να σύρει όλο το νερό από το ψωμί.
Να θερμάνει.
Να θερμάνει.
Και τον καθάριζε ύστερα
με τη σκούπα από βασιλίσκες μαζεμένες στα χωράφια
με μία σκούπα μεγάλη,
που δεν ήταν η σκούπα που σκούπιζες [...] μέσα στο σπίτι.
Σκούπιζε όλα για να μην κολλήσει ύστερα η στάχτη.
Την έβρεχε
η στάχτη στο ψωμί
τη σκούπα
στη λεκάνη
έκανε ένα σωρό στην άκρη.
Εν τω μεταξύ είχες τελειώσει εσύ,
άρχιζε ήδη να ξεκινάει απάνω στις τάβλες,
να φουσκώνει πάλι η ζύμη
τότε έπαιρνε, κατόπιν,
και τις πέταγε μεσ'το φούρνο.
Κι' έβαζε,
εκείνος είχε ένα μεγάλο φτυάρι από σανίδα μεγάλη,
τότε με το κοντάρι και ...
πήγαιν' έλα, πήγαιν' έλα.
"Φούρνιζε ψωμί".
"Φούρνιζε ψωμί".
Λοιπόν την έβαζε εκεί πάνω
και την έβαζε εκεί μέσα
και [...] τ' αλώνι
που είχε ο φούρνος, που σαν αλώνι ήταν.
Έβαζε μέσα, ύστερα έβαζε την πόρτα
και τότε ήταν εντάξει,
έπειτα τις χαραμάδες να βγει όλος ο καπνός
που έκανε από την θέρμανση
και σιγά σιγά ύστερα μέχρι
που ήταν καλό που να μπορεί να φαγωθεί.
Όταν φούσκωναν τα κριθαρένια ψωμιά,
που κανόνιζε, μετακινούσε όλες ψωμιά
και φούρνιζε ...
τα παξιμάδια. [...] την θέση
να μην κολλήσουνε.
Και φούρνιζε τα παξιμάδια.
Φούρνιζε
[...] παξιμάδια και ψωμιά κριθαρένια.
Ύστερα ...
Είχε παξιμάδια και ψωμιά.
Φούρνιζε ψωμιά και παξιμάδια κρίθινα.
Πήγαινε ύστερα και τις έσχιζε.
Με εκείνα άγγιζε όταν ήθελε!
Όταν ήθελε; Όταν ήταν ζεστά
έπρεπε να τα σχίσεις !
Ναι, αλλά ερχόσουν σπίτι ...
έφερνες τα ψωμιά ...
Ερχόσουν σπίτι ...
δεν ήταν όπως όταν το ζυμάρι έφευγε ...
έφερνες τα ψωμιά ...
αν δεν ερχόταν ο φούρναρης,
που συνέβαινε κάνα πράμα
έπρεπε να φωνάξεις έναν άνθρωπο που είχε κάρο,
που στον ώμο πώς έκανες.
Να φωνάξεις ένα που είχε ζώο και ήταν έτοιμος
για χάρη να πάει ...
[...] σου το 'κανε για χάρη ο άνθρωπος -
γιατί αλλιώς ύστερα
ύστερα από μισήν ώρα, μιαν ώρα που ξύνιζε η ζύμη
δεν μπορούσες να κάνεις πλέον ψωμί.
Που ξίνιζε;
Ναι.
Ξίνιζε, γιατί το προζύμι
που ξινίζει κάνει να φουσκώνει ...
Ναι.
Αλλιώς δεν είναι...

© www.glossagrika.it                                                  16 - 04 - 2024